Rehabilitacja: uszkodzenie więzadeł w kolanie, stawu skokowego i innych

Na uszkodzenie więzadeł są narażone najbardziej osoby aktywne fizyczne oraz sportowcy. Należy jednak podkreślić, że takie schorzenie może pojawić się również u mniej aktywnych pacjentów – szczególnie tych rozpoczynających dopiero swoją przygodę z ćwiczeniami. Najczęściej przyczyną uszkodzenia więzadeł jest nieodpowiednie przygotowanie do aktywności, nieodpowiedni dobór ćwiczeń, tempo i intensywność treningu.

Uszkodzenia więzadeł mogą dotyczyć różnych stawów w ciele człowieka. Jak już wspomnieliśmy, jednym z największych w ciele człowieka i najbardziej narażonym na uszkodzenia jest staw kolanowy. Dlaczego? Ze względu na specyfikę budowy i funkcjonowania człowieka jest jednym z najbardziej obciążonych stawów w ciele człowieka. 

Kiedy dojdzie do uszkodzenia więzadeł, rehabilitacja może okazać się niezbędna. Poniżej omówimy najczęściej spotykane uszkodzenia więzadeł, ich przyczyny, a także postępowanie rehabilitacyjne.

Uszkodzenie więzadeł w kolanie to poważne schorzenie, które wpływa znacząco na komfort naszego życia, ogranicza sprawność oraz utrudnia codzienne funkcjonowanie. Leczenie rehabilitacyjne jest zawsze dostosowane do potrzeb pacjenta oraz konkretnego rodzaju schorzenia. Uszkodzenie więzadeł w kolanie można podzielić na kilka rodzajów ze względu na dokładne umiejscowienie urazu:

• uszkodzenie więzadła pobocznego kolana powstaje zazwyczaj wskutek uprawiania sportu; dochodzi wówczas do destabilizacji więzadła kolana,
• najczęściej występującym jest uszkodzenie więzadła pobocznego przyśrodkowego (MCL),
• uszkodzenie więzadła krzyżowego – w tym przypadku zazwyczaj okazuje się niezbędna interwencja chirurga; po przeprowadzonej rekonstrukcji należy skupić się na rehabilitacji, która pomoże uśmierzyć ból, wzmocnić wytrzymałość oraz przywrócić sprawność,
• uszkodzenie więzadła krzyżowego można podzielić na: uszkodzenie więzadła krzyżowego tylnego (PLC) oraz przedniego (ACL),
• najczęstszym schorzeniem, z jakim spotykamy się w naszej klinice, jest uszkodzenie ACL kolana.

Najczęściej do uszkodzenia więzadeł dochodzi, gdy pacjent podjął się aktywności fizycznej niedostosowanej do swoich możliwości. Przykładem może być:

• brak odpowiedniej ilości aktywności fizycznej i podejmowanie nagłych prób intensywnego wysiłku fizycznego bez odpowiedniego przygotowania,
• rodzaj podejmowanej aktywności sportowej, na przykład piłka nożna, siatkówka, koszykówka, jazda na nartach; te sporty wymagają zazwyczaj mocnego przeprostu kolana, szybkiej zmiany kierunku biegu, nagłej i silnej rotacji kolana, lądowania po wyskoku,
• nawierzchnie sprzyjające gwałtownym wyhamowaniom.

Uszkodzenie ACL kolana powoduje zazwyczaj silny, ostry ból, a podczas samego urazu dochodzi do charakterystycznego “trzasku”. Następnie pojawia się obrzęk oraz zmniejszenie zakresu ruchu, wrażliwość uciskowa, destabilizacja kolana. Aby zdiagnozować uszkodzenie ACL kolana, wprowadzamy specjalne środki diagnostyczne takie jak:

• testy funkcjonalne, 
• analiza chodu na bieżni diagnostycznej, 
• badania EMG i na platformie stabilograficznej oraz 
• badania obrazowe USG czy rezonans magnetyczny.

Jak wspomnieliśmy, rehabilitacja oraz proces leczenia powinny być dostosowane do stopnia uszkodzenia więzadeł. Określamy go na etapie diagnozowania.

• I stopień uszkodzenia więzadeł w kolanie wymaga leczenia zachowawczego i wdrożenia rehabilitacji pozwalającej na uniknięcie dalszego rozwoju schorzenia, poprawę stabilności stawu i odzyskanie kontroli.
• II i III stopień uszkodzenia więzadeł w kolanie wiąże się z niestabilnością. W tym przypadku będzie więc niezbędna rekonstrukcja uszkodzonego więzadła. Następnie przychodzi czas na rehabilitację pooperacyjną. Celem w tym przypadku będzie przede wszystkim uzyskanie pełnego zakresu wyprostu i zgięcia stawu kolanowego.

Uszkodzenie ACL kolana wymaga indywidualnego podejścia, a przebieg rehabilitacji powinien opierać się na wynikach wcześniej przeprowadzonej diagnostyki. Dlatego też pierwszy etap obejmuje diagnostykę w oparciu o specjalistyczne techniki: badania EMG, badania na platformie stabilograficznej, analizy chodu na bieżni diagnostycznej, badania izokinetycznego. Dzięki nim zyskujemy obiektywizację procesu leczenia.

Drugi etap polega już na wdrożeniu odpowiedniego programu rehabilitacji. Jeżeli pacjent po uszkodzeniu więzadła w kolanie musiał mieć operację, rozpoczynamy od ćwiczeń biernych w celu zwiększenia ruchomości w stawie. Następnie wprowadzamy rehabilitację, która ma za zadanie działać przeciwobrzękowo, przeciwzapalnie oraz łagodzić dolegliwości bólowe. Dodatkowo wykonujemy również z pacjentem ćwiczenia:

• dążące do pełnego wyprostu stawu kolanowego,
• wzmacniające mięśnie,
• czucia głębokiego,
• jazda na rowerze stacjonarnym.

Jeżeli stan pacjenta na to pozwala wdrażamy ćwiczenia prowadzące do odzyskania zdolności zginania stawu kolanowego do 90 stopni oraz ruchach skrętnych. Wszystkie działania mają na celu powrót do pełnej sprawności oraz prawidłowych wzorców ruchu i chodu.

W AMED-Klinika wdrażamy program rehabilitacyjny, dopasowany do potrzeb pacjenta. Stosujemy takie metody jak:

• Terapia manualna polega na stosowaniu chwytów i manipulacji, które umożliwiają wykrywanie i leczenie zaburzeń.
• Robotyka jest podstawą indywidualnego procesu rehabilitacji. Umożliwia zintensyfikowanie terapii zgodnie z potrzebami pacjenta, a także wdrożenie rehabilitacji odwzorowującej codzienne czynności.
• Masaże rehabilitacyjne.
• Kinezyterapia, czyli leczenie ruchem, gimnastyka lecznicza lub ćwiczenia usprawniające,
• Fizykoterapia, czyli fala uderzeniowa, terapia (PST) polem magnetycznym, prądem, ultradźwiękami.

Podczas rehabilitacji wprowadzamy również urządzenia umożliwiające powrót do sprawności i reedukację prawidłowych wzorców ruchowych.